به نام خدا
حضرت علی (ع) می فرماید: پروردگارا! اعضاء و اندام مرا در طریق خدمت به خودت نیرومند گردان و اعصاب و افکارم را به عزم واستواری محکم فرما!
ورزش در تعادل و ثبات هیجانی، جلب توجه، رقابت، رشد اعتماد به نفس تصویر مثبت بدنی و تامین نیازهای دوستی، احساس امنیت و تقویت گروهی تاثیر فراوانی دارد. و همچنین اگر سلامت جسمانی را به معنای احساس راحتی نسبت به خود و دیگران تعریف کنیم معیارهای ان موفقیت، تعادل هیجانی، سازگاری با محیط، واقع بینی، احساس ارزشمندی و اجتماعی بودن خواهد بود.
ورزش در دوران جوانی از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است و علاوه بر گذراندن اوقات فراغت، ورزش موجب سلامت جسم و روح می شود و بسیاری از آثار نامطلوب محیط های اجتماعی، وضع خانوادگی و وراثت و نظایر آن با استفاده از ورزش کاهش می یابد و یا از بین می رود.
«نقش ورزش در ارتقای نیازهای نوجوانان و جوانان»
1- نیاز به بدن سالم و نیرومند2- نیاز به تحرک و تخلیه انرژی به نحو مفید3- نیاز به تعادل هیجانی و عاطفی4- نیاز به حل مشکلات شخصی و خانوادگی5- نیاز به آموختن اصول و قواعد زندگی اجتماعی و جذب ارزشهای فرهنگی6- نیاز به احترام7- نیاز به محبت8- نیاز به پذیرش از طرف دیگران بخصوص هم سن و سالان10- نیاز به بالا بردن اعتماد به نفس
بسیاری از خصوصیات دوران جوانی ازجمله عدم ثبات –بی حوصلگی- تخیلات- هیجانات جنسی و بسیاری از روحیات دیگر به وسیله ورزش قابل اصلاح و تعدیل می باشند.
((تأثیر ورزش را در رشد روانی و عاطفی نوجوانان و جوانان از چند بُعد می توان مورد مطالعه قرار داد))
1- اثر ورزش بر روی شخصیت: به مجموعه کل صفات و خصوصیات فرد شخصیت گفته می شود به دلیل اینکه در دوران نوجوانی و جوانی فرایند رشد وتکامل روانی و اجتماعی آنها در حال تکوین است ورزش تاثیر مثبت بسیار زیادی را در رشد ایفا می نماید و باعث می شود فرد، در مقابله با موانع و مشکلات روحیه ای مقاوم – جستجو گر – چاره اندیش – منعطف و تحمل پذیر داشته باشد و شخصیت فرد را به شکل مثبت افزایش می دهد.
2- کسب اعتماد به نفس: درواقع موفقیت در امر ورزش علی الخصوص در مسابقات ورزشی مختلف باعث می شود فرد به استعدادهای درونی خود پی ببرد و در جهت رشد و ارتقاء آن تلاش نماید و امید و اعتماد به نفس او را در موفقیت های ورزشی و غیر ورزشی بالا ببرد.
3- کسب روحیه مقاومت در برابر مشکلات: ممکن است در برنامه های زندگی فرد دچار شکست می شود، فرد ورزشکار این شکست را مقدمه پیروزی خود می داند و روحیه او را در مقابله با مشکلات بعدی مقاوم تر می شود.
4- داشتن روحیه ای با نشاط: هنگام ورزش در بدن آندروفین ترشح می شود و این امر با عث نشاط و انبساط خاطر می گردد و افسردگی و تنش و خستگی روانی را کاهش می دهد
5- شکوفا شدن استعدادهای نهفته: یکی از اهداف تربیت عبارت است: از شکوفایی استعدادهای نوجوانان و جوانان و دیگر روش و وسیله تحقق هدف که همان فعالیت است. روانشناسان معتقدند هرچقدر از نظر محیطی، تربیتی و ارتباطات روانی و اجتماعی میدان در اختیار نوجوانان و جوانان گذارده شود به رشد و بالندگی استعدادهای نهفته کمک می کند و موجب افزایش ابتکارات و خلاقیتهای نوجوانان و جوانان می شود و ورزش موثرترین راه در این زمینه می باشد و والدین از طریق برخورد خوب با نوجوانان و جوانان و تشویق آنها از طریق احترام و محبت و اهداءِ هدایا در موفقیت فرد نقش بسزایی را ایفا می نمایند.
6- تمایل به برون گرایی: نوجوانان و جوانان با ورزش فعالیتهای منظم در بین همسالان خود زودتر ازدیگران با محیط اجتماعی پیرامون خود از جمله محیط مدرسه، محیط دانشگاه، محیط کار و محیط اجتماعی و محیط خانوادگی ارتباط برقرار نمایند.
7- تاثیر ورزش در کاهش افسردگی: افراد افسرده یا اعتماد به نفس ندارند یا میزان آن پایین است. روزانه 30دقیقه ورزش منظم می تواند در کاهش افسردگی تاثیر بسیار زیادی داشته باشد و احساس غم و اندوه را کاهش می دهد. اعتماد به نفس را بالا می برد و باعث ایجاد احساس موفقیت در فرد می شود و خلاقیت های فرد را افزایش می دهد.
8- تاثیر ورزش در کاهش اضطراب: استرس هنگامی رخ می دهد که فرد احساس می کند بین قابلیت های فردی خود و آن چه در یک موقعیت خاص لازم است توازن وجود ندارد. وقتی فرد ورزش می کند این امر باعث می شود که ذهن فرد از افکار منفی منحرف شود و فرد در مواجهه با مشکلات با خونسردی برخورد نماید.
9- تاثیر ورزش بر حافظه: ورزش جریان خون را در بدن افزایش می دهد و بالتبع جریان خون در مغز افزایش می یابد و این افزایش خون در مغز فرایند از دست رفتن بافت سلولی مغز را که در حدود سن 40سالگی شروع می شود کند می کند.
صدرالدین اسماعیلی کارشناس ارشد روانشناسی
